در مرکز قلب و عروق شهید رجایی، سعی شده است تا به یاری پزشکان متخصص و با تجربه و وجود تجهیزات منحصر به فرد بیمارستان، خدمات متنوع و شایسته ای به بیماران ارائه شود.

اطاق عمل با تعداد 12 اطاق عمل فعال و یک اطاق عمل هیبرید، آماده خدمت رسانی به بیماران در زمینه انواع عمل های جراحی قلب باز (کرونری، دریچه ای، دایسکشن و....) و قلب بسته (PDA، SHUNTو...) و انواع عمل های قلب باز اطفال )بستن (ASD-VSD-PDA-PFO ، ترمیم و تعویض دریچه ها، ترمیم اختلالات مادرزادی قلب و … می باشد.

در حال حاضر در این مرکز با این تعداد اطاقهای عمل، سالیانه درحدود 4500 تا 5000 عمل جراحی قلب صورت می گیرد که این تعداد عمل جراحی در ایران و حتی در دنیا کم نظیر است. در اطاق عمل یک تیم شکل گرفته از اساتید جراح، بیهوشی و نیز تیم کلینیکال پرفیوژن با تجربه در کنار یکدیگر، همانند یک تیم منسجم شرایطی را فراهم می کنند تا بیماران در آرامش کامل و با بهترین مراقبتهای درمانی، تحت درمان قرار گرفته و به سلامت به آغوش خانواده باز گردند.

بای‌پس سرخرگ کرونری
بای‌پس سرخرگ کرونری، مسیرهای جدیدی را برای عبور خون از اطراف یا بای‌پس سرخرگ مسدود فراهم می‌کند. بای‌پس سرخرگ کرونری، یک عمل جراحی مهم برای تامین خون کافی برای عضلات قلب محسوب می‌شود. برای انجام عمل جراحی بای‌پس، جراح بخشی از سیاهرگ ساق یا ران بیمار یا یکی از سرخرگ‌های دیواره قفسه سینه یا بازوی وی را برمی‌دارد و به سرخرگ کرونری مسدود شده پیوند می‌زند تا یک مسیر فرعی در اطراف گرفتگی ایجاد شود. به این عمل جراحی، پیوند بای‌پس سرخرگ کرونری (CABG) یا بای‌پس سرخرگ کرونری (CAB) گفته می‌شود. پزشکان ممکن است عمل بای‌پس را به عنوان یک استراتژی تهاجمی درمان بیماری سرخرگ کرونری بنا به دلایل مختلفی توصیه کنند: وقتیکه داروها و تغییرات سالم در شیوه زندگی به اندازه کافی برای پیشگیری از بروز آنژین شدید یا حمله قلبی کارساز نباشند، وقتیکه انسدادها زیاد و وسیعند، یا وقتیکه یک بیماری مانند دیابت یا نارسایی قلبی باعث تاثیرکمتر سایر درمان‌ها از قبیل آنژیوپلاستی می‌شوند.
سالانه افراد زیادی عمل بای‌پس انجام می‌دهند. برای انجام این عمل جراحی باید استخوان جناغ شکافته شود تا قلب در دسترس قرار گیرد. در این عمل جراحی معمولاً لازم است که فرد در سراسر مدت عمل از دستگاه قلب-ریه استفاده نماید، یعنی در حالیکه جراح بر روی قلب بیمار کار می‌کند، قلب وی متوقف شده و هیچ حرکتی ندارد.
ممکن است بیمار به بیش از یک عمل بای‌پس در سرخرگ‌های خودش نیاز داشته باشد تا خون کافی به عضلات قلبش برسد. تعداد سرخرگ‌های بای‌پس شده نشان‌دهنده شدت وخامت اوضاع نیست و موقعیت و وسعت انسدادها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشند.

مراحل آماده‌سازی برای انجام عمل جراحی بای‌پس
بیشتر اعمال جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری، جزء اعمال جراحی با تعیین وقت قبلی هستند (یعنی اورژانسی نیستند). اگر متخصص قلب، بای‌پس سرخرگ کرونری را توصیه کند، می‌توانید با او درباره این سوالات بحث کنید: اینکه چرا این عمل جراحی برای شما خوب است؟ این عمل جراحی چه خطرهایی دارد؟ راه‌حل‌های جایگزین پیش روی شما کدامند؟ و اینکه خانواده شما چه چیزهایی را باید درباره دوره عمل و دوره نقاهت شما بدانند؟ اگر تصمیم به انجام عمل جراحی گرفتید، حتماً داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارید، این مورد شامل داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها نیز می‌شود. از داروهای مصرفی خود فهرستی تهیه کنید و آنرا با خود در زمان عمل جراحی به بیمارستان بیاورید. با نزدیک شدن روز جراحی، هرگونه تغییر در وضعیت سلامتی خود را به پزشک گزارش کنید. آگاهی از علایم سرماخوردگی یا آنفولانزا مانند تب، لرز، سرفه کردن یا آبریزش بینی ضروری است. حتی کوچکترین عفونت ممکن است در بهبود شما تاثیرگذار باشد.
احتمالاً صبح روز جراحی یا شب قبل از عمل جراحی، در بیمارستان پذیرش می‌شوید. از شما درخواست می‌شود که قبل از مراجعه به بیمارستان حمام کنید. از شما درخواست می‌شود که از نیمه شب روز قبل از عمل جراحی، چیزی نخورید و نیاشامید تا از بالا آوردن محتویات معده و خفگی ناشی از آنها در طی عمل جراحی جلوگیری شود (اگر چیزی خورده‌اید، صادقانه به پزشک خود اطلاع دهید). حتماً بپرسید که آیا می‌توانید با مقدار کمی آب که هر روز داروی خود را با آن می‌خوردید، در منزل داروی خود را مصرف نمایید. شما باید منتظر انجام نوار قلب، آزمایش‌های خونی، آزمایش‌های ادرار و عکس‌برداری با اشعه ایکس از سینه باشید. سپس یک پرستار به شما یک داروی آرام‌بخش تجویز خواهدکرد تا قبل از رفتن به اتاق عمل آرام شوید. نواحی مورد عمل جراحی (قفسه سینه، ساق، ران و یا بازو) شسته شده، استریل شده و در صورت لزوم اصلاح خواهند شد.

نحوه انجام بای‌پس
در اتاق عمل به دستگاه مونیتور قلب وصل خواهید شد تا قلب شما در حین عمل جراحی کنترل شود . قبل از تعبیه یک راه وریدی در بازویتان، به شما یک داروی بی‌حس کننده موضعی تجویز شده و پس از آن یک داروی بی‌هوش کننده عمومی دریافت خواهید کرد. این جراحی حدود 4 تا 6 ساعت طول می‌کشد، که بستگی به تعداد و پیچیدگی انسدادها دارد. وقتیکه به طورکامل به خواب رفتید، یک لوله تنفسی (لوله داخل نای) از راه دهانتان وارد نای شما خواهد شد تا تنفس شما تسهیل شود و پرستاران از این طریق بتوانند ترشحات ریه‌های شما را پاک کنند. لوله دیگری از طریق بینی وارد گلو و از آنجا وارد معده خواهد شد تا بعد از به هوش آمدن، احساس تهوع یا نفخ ننمایید. یک سوند (لوله باریک) در مجرای ادراری شما وارد خواهد شد تا ادرار را در حین و بعد از عمل جراحی تخلیه کند.
به شما یک داروی ضدانعقاد مانند هپارین تجویز خواهد شد تا از لخته شدن خون شما جلوگیری کند. سپس شما به یک دستگاه قلب-ریه وصل خواهید شد، این دستگاه جایگزین فعالیت پمپاژ قلب شما شده و درطول عمل اکسیژن خون را تامین می‌کند، بنابراین در حالیکه جراح مشغول جراحی بر روی قلبتان است، قلب متوقف شده و از خون پر و خالی نمی‌شود.
تعداد رگهایی که در حین جراحی بای‌پس می‌شوند به تعداد سرخرگ‌های کرونری و شاخه‌های اصلی مسدود شده آنها بستگی دارد. جراح شما می‌تواند یک بای‌پس را به روش‌های مختلفی انجام دهد. او ممکن است قسمتی از سیاهرگ دراز پای شما (ورید صافن) یا سرخرگ رادیال در بازو را بردارد. جراح یک انتهای رگ را به آئورت (سرخرگ بزرگی که از قلب خارج می‌شود) در نزدیکی منشا سرخرگ‌های کرونری بخیه می‌زند و انتهای دیگر را به سرخرگ کرونری آسیب دیده در زیر ناحیه مسدود شده پیوند می‌زند. بنابراین، یک مسیر جدید برای عبورخون از کنار ناحیه مسدود شده ایجاد می‌شود.
دربسیاری از موارد، حداقل یک بای‌پس با استفاده از بخشی از یک یا هر دو سرخرگ پستانی داخلی موجود در پشت استخوان جناغ دیواره سینه شما انجام می‌شود. این سرخرگ‌ها از آئورت منشا می‌گیرند بنابراین جراح دیگر مجبور نیست که کل یک رگ را جدا سازد. او می‌تواند یک انتهای سرخرگ را از دیواره قفسه سینه جدا کرده و آنرا به سرخرگ کرونری در زیر محل انسداد پیوند بزند. سرخرگ‌های باقی مانده دیواره قفسه سینه را با خون کافی تغذیه می‌کنند. از این سرخرگ‌های پستانی بطور شایعی استفاده می‌شود، چرا که انسداد مجدد آنها بعد از عمل جراحی بسیار نادر است.
بعد از اتمام عمل، جراح باید اطمینان حاصل نماید که قلب شما به خوبی خون‌رسانی می‌شود، خون نشت نمی‌کند و در لمس کردن آن ناحیه نرم است. همچنین انجام یک آنژیوگرافی قلبی در حالیکه هنوز روی میز جراحی دراز کشیده‌اید این امکان را ایجاد می‌کند که پزشک مطمئن شود، سرخرگ‌ها نشت داخلی ندارند. سپس جراح، قلب شما را بوسیله شوک الکتریکی دوباره به کار می‌اندازد و فعالیت قلبی از دستگاه قلب-ریه به قلب شما بازگردانده می‌شود.

دستگاه قلب- ریه 
دستگاه قلب-ریه یا دستگاه بای‌پس قلبی‌ریوی که وظیفه قلب و ریه‌ها را به عهده می‌گیرد، جراح را قادر می‌سازد تا قلب شما را متوقف کرده و عمل بای‌پس سرخرگ‌ها، بازسازی یا تعویض دریچه یا پیوند قلب را انجام دهد. درحالیکه قلب متوقف شده است و خون دریافت نمی‌کند، سرد می‌شود تا به اکسیژن کمتری نیاز داشته باشد و به بافت قلبی هم آسیبی نرسد.
در ابتدای عمل، دمای قلب شما بوسیله یکی از تکنیک‌ها پایین آورده می‌شود، تا این که به تدریج فعالیت آن کم و در نهایت متوقف شود. در این لحظه دستگاه قلب-ریه به کار می‌افتد، خون دارای اکسیژن کم (که از بدن شما به دهلیز راست شما جریان دارد) را قبل از ورود به قلب منحرف کرده و آنرا وارد یک واحد اکسیژن‌رسانی می‌کنند. در اکسیژن‌رسان، اکسیژن در خون ایجاد حباب کرده و گلبول‌های قرمز، اکسیژن را بر می‌دارند. سپس حباب‌های هوا از خون دفع شده و دوباره خون به سمت آئورت برگردانده می‌شود. سپس خون اکسیژن‌دار در تمام بدن شما به گردش در می‌آید.
دستگاه قلب-ریه می‌تواند تا ساعت‌ها کارکند، این دستگاه توسط متخصصی که متخصص خونرسانی (پرفیوژنیست) نام دارد کنترل می‌شود. بعد از اتمام جراحی، جراح دوباره قلب شما را توسط شوک الکتریکی به کار می‌اندازد و دستگاه قلب-ریه را خاموش می‌کند و قلب و ریه‌‌های شما دوباره فعالیت پمپ کردن و اکسیژن‌رسانی خود را از سر می‌گیرند. 

نقاهت در بیمارستان
بعد از عمل جراحی، باید 1 تا 3 روز را در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بگذرانید، این بخش جایی است که کارکنانش به دقت فعالیت قلب شما را زیرنظر دارند. شما دارای یک لوله تنفسی بوده و حداقل به مدت چند ساعت به دستگاه تنفس مصنوعی متصل خواهید بود و همچنین در سینه شما لوله های درناژ موقتی برای تخلیه خون و مایعات اضافی تعبیه خواهد شد (در برخی از افراد به ویژه آنهایی‌که دارای بیماری‌های زمینه‌ای ریوی می‌باشند، مدت زمان استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی بیشتر خواهد بود). از گردن یا از زیر استخوان ترقوه در ناحیه سینه یک کاتتر وارد خواهد شد تا امکان کنترل فعالیت و فشار قلب شما ممکن شود. همچنین سیم‌های دستگاه ضربان‌ساز به عضله قلب شما وصل شده و پس از خروج از سینه به یک دستگاه ضربان‌ساز وصل خواهد شد. از طریق یک راه داخل وریدی سرم تزریق می‌شود تا آب بدن شما کم نشود همچنین مسکن‌های ضد درد نیز برای شما تجویز می‌شود.
برخی بیمارستان‌ها از پمپ ضددرد استفاده می‌کنند تا بتوانید مقدار ورود داروهای ضددرد به داخل رگ را کنترل کنید. کاتتر کوچکی که در بریدگی سینه شما تعبیه شده است می‌تواند یک بی‌حس کننده موضعی را بطورمستقیم به محل جراحی بفرستد. پمپ ضد درد از طریق فشار دادن یک دکمه در کنار تخت فعال می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که وقتی‌ بیماران کنترل داروهای ضددرد خود را به دست می‌گیرند، درد بهتر کنترل می‌شود. همچنین این افراد در این حالت معمولا از داروی کمتری استفاده می‌نمایند. کنترل درد توسط خود بیماران باعث می‌شود که افراد سریع‌تر و راحت‌تر بهبود یابند.
لوله تنفسی بعد از چند ساعت برداشته می‌شود. بیشتر بیماران ظرف مدت 24 ساعت بعد از عمل جراحی بای‌پس می‌توانند بنشینند و پس از یک یا دو روز می‌توانند راه بروند. وقتی‌که پزشکتان قانع شد که قلب‌تان به ثبات رسیده است، می‌توانید بخش مراقبتهای ویژه (ICU) را ترک کنید، در این صورت لوله ها و کاتترهای اضافی از بدن شما خارج می‌شوند. برخی افراد بعد از عمل جراحی دچار ریتم سریع قلبی و یا ریتم نامنظم قلبی می‌شوند. این حالت را می‌توان به وسیله داروها درمان کرد. همچنین ممکن است حرکت قلب کند شود، در این حالت از ضربان‌ساز مصنوعی استفاده می‌شود. ممکن است شما به حد کافی قوی بوده و بعد از 5 تا 7 روز از بیمارستان مرخص شوید.
عوارض عمل جراحی بای‌پس ممکن است شامل ذات الریه (پنومونی)، عفونت دستگاه ادراری و یا سکته مغزی باشند. کم خونی بعد از عمل جراحی شایع است، ولی بدن با گذشت زمان آن را جبران می‌کند. بی‌نظمی‌هایی نیز در ریتم قلب ممکن است دیده شوند و در این صورت نیاز به درمان با دارو یا نصب ضربان‌ساز وجود دارد.

نقاهت در خانه
معمولا دوران نقاهت بعدی در خانه چندین هفته طول می‌کشد تا شما به شرایط عادی برگردید. برخی افراد اشتهای خود را از دست می‌دهند و دچار یبوست می‌شوند. ممکن است به آسانی خسته، کسل یا افسرده شوید و یا خوابیدن برای شما دشوار شود. برخی افراد در محدوده‌ای که رگ‌های خونی برداشته شده‌اند نظیرساق پا دچار تورم می‌شوند. همچنین ممکن است در قسمت شانه‌ها و بالای کمرتان دچار درد عضلانی شوید. این عوارض، طبیعی بوده و ممکن است در عرض 4 تا 6 هفته از بین بروند. بهبودی کامل معمولا چندین ماه طول می‌کشد، این امر تا حدی به بهبود استخوان جناغ شما ربط دارد که ممکن است دردناک باشد. حتماً درباره عوارض ناراحت کننده‌ای که دارید با پزشک خود صحبت کنید.
پزشک به شما کمک می‌کند تا هرچه زودتر به شرایط عادی بازگردید. او ممکن است پیشنهاد کند که به تدریج کارهایی مانند پیاده‌روی، بیرون رفتن از خانه با دوستان، انجام دادن کارهای سبک خانه یا کارهای حیاط و بالارفتن از پله‌ها را انجام بدهید.

نتایج جراحی بای‌پس قلبی
عمل جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری باعث بهبود علایمی مانند آنژین در بیشتر افراد (در حدود 90درصد) می‌شود و ممکن است طول عمر بیماران پرخطر را افزایش دهد. بیشتر افراد می‌توانند بعد از عمل جراحی به سرکارهای معمولی خود بازگردند و تا سال‌ها علایمی هم دیده نمی‌شود. اما جراحی بای‌پس، بیماری سرخرگ کرونری را درمان نمی‌کند. ممکن است انسدادهای جدیدی در سایر قسمت‌های سرخرگ‌ها ایجاد شوند و خون در رگ‌های پیوندی نیز لخته ببندد. بعضی شاخه‌های سرخرگ‌ها خیلی کوچکند، لذا اصلاح آنها با عمل جراحی بای‌پس ممکن نیست و انسداد این سرخرگ‌های کوچک ممکن است منجر به آنژین قلبی شود. از نظر آماری، در حدود 40درصد افراد جراحی شده علایم انسداد جدید در پیوندهای بای‌پس شده را در عرض 10 سال پس از عمل جراحی نشان می‌دهند.
کنترل عوامل خطری که منجر به ایجاد انسداد می‌شوند، مهمترین راهی است که شما و پزشکتان می‌توانید بیماری سرخرگ کرونری را با آن کنترل نمایید. حفظ وزن طبیعی یا کاهش وزن درصورت نیاز، ترک سیگار، خوردن غذای سالم قلبی و انجام منظم ورزش در چنین حالتی از اهمیت زیادی برخوردار است. پزشک در کنار شما برای کنترل مطلوب کلسترول بالا، فشارخون بالا و دیابت تلاش خواهد کرد. در چند ماه اولیه پزشکی که با او در تماس هستید شما را هر 1 تا 3 ماه ویزیت خواهد کرد و سپس حداقل سالی یکبار وضعیت شما باید توسط پزشک بررسی شود.
احتمالاً به شما توصیه می‌شود آسپیرین را برای مدت نامحدودی مصرف کنید. همچنین ممکن است پزشکتان داروهایی مانند مهارکنندهای ACE، مهارکننده‌های بتا، یا داروهای کاهنده کلسترول را برای کمک به کنترل بیماریتان و بهبود علمکرد قلبتان تجویز نماید. 

ترمیم و تعویض دریچه‌های قلبی
بیشتر اعمال جراحی برای ترمیم و تعویض دریچه‌های قلب بر روی دریچه‌های میترال و آئورت انجام می‌شوند که در سمت چپ قلب قرار دارند. دریچه میترال جریان ورودی به بطن چپ و دریچه آئورتی جریان خروجی از بطن چپ را کنترل می‌کنند. بطن چپ قلب قدرتمندترین حفره قلب می‌باشد و خون را به نواحی مختلف بدن پمپ می‌نماید. این دو دریچه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌ها قرار دارند. همچنین این دو دریچه در فعالیت کلی قلب نقش حیاتی‌تری دارند.
چون ممکن است پیشرفت بیماری‌های دریچه‌ای قلب در هر فردی متفاوت بوده و غیرقابل‌پیش بینی باشد، بنابراین زمان و طول مدت درمان این بیماری‌ها در هر بیماری متفاوت است. اگر علایم بالینی نداشته باشید و یا بیماری موجود دریچه‌ای تاثیری منفی بر فعالیت قلبتان نداشته باشد، ممکن است متخصص قلب و عروق فقط بیماری شما را تحت نظر بگیرد.
در دریچه‌هایی که به شدت آسیب دیده و تنگ شده‌اند، ممکن است ترمیم بالونی دریچه (گشاد کردن دریچه با استفاده از کاتتری که در نوک خود بالونی دارد) یا ترمیم و تعویض جراحی دریچه، ضروری باشد. ترمیم دریچه با استفاده از کاتتر، روش کم خطری است که تهاجم کمتری نیز دارد. در این روش، ترمیم دریچه با استفاده از کاتتری صورت می‌گیرد که از طریق سرخرگ وارد قلب می‌شود. انواع دیگر ترمیم یا تعویض دریچه تقریباً همیشه با جراحی قلب باز انجام می‌شوند، یعنی با استفاده از یک بی‌هوشی عمومی، استخوان جناغ سینه شکافته می‌شود و یک دستگاه قلب-ریه جایگزین قلب در طول عمل جراحی می‌شود.
معمولاً در این مورد یک متخصص قلب و یک جراح قلب با هم مشورت خواهند کرد تا مشخص نمایند که استفاده از کدام روش درمانی بهتر است. حتی اگر علایم بالینی بیماری را نداشته باشید، گاهی اوقات استفاده از این روش‌ها برای پیشگیری از بروز آسیب به قلب ضروری می‌باشند.

ترمیم بالونی دریچه
ترمیم بالونی دریچه، که از یک کاتتر بالونی برای باز کردن دریچه استفاده می‌کند، اغلب برای اصلاح تنگی متوسط تا شدید دریچه میترال به کار می‌رود. همچنین ممکن است از این روش در دریچه‌های سه‌لتی و ریوی و به ندرت در دریچه آئورتی استفاده شود. این روش به جای اتاق عمل در آزمایشگاه کاتترگذاری (کت-لب) انجام می‌شود و از بسیاری جهات شبیه آنژیوپلاستی کرونری (ترمیم سرخرگ‌های کرونری با استفاده از کاتتر بالونی) می‌باشد.
در ناحیه‌ای که قرار است کاتتر وارد بدن شود (معمولاً کشاله‌ ران)، یک بی‌حس کننده موضعی تزریق می‌شود. جراح برش کوچکی را ایجاد می‌کند و یک کاتتر دارای نوک بالونی را به داخل سرخرگ یا سیاهرگ می‌فرستد. برای بازکردن دریچه میترال، پزشک کاتتر را به سمت بالا یعنی دهلیز راست قلب هدایت می‌کند، کاتتر دیواره دهلیزی (دیواره‌ای که مابین دو دهلیز راست و چپ قرار دارد) را سوراخ می‌کند و از دهلیز چپ به دریچه میترال می‌رسد. سپس پزشک بالون را باد می‌کند و بالون نیز لت‌های سفت شده و یا به هم چسبیده دریچه میترال را باز می‌کند و به این ترتیب رسوبات کلسیمی را به کنار رانده و سوراخ دریچه میترال را گشاد می‌کند. سپس پزشک باد بالون را تخلیه می‌کند و کاتتر را از بدن خارج می‌کند. سوراخ ایجاد شده در دیواره دهلیزها خود به خود ترمیم می‌شود.
این خطر وجود دارد که دریچه پس از ترمیم دوباره بسته شود یا بعد از عمل دچار نارسایی شود. اما بعد از یک ترمیم موفق دریچه، احتمالاً شما از سبک زندگی فعال‌تر نسبت به قبل از ترمیم دریچه و یا دست‌کم همانند آن برخوردارخواهید شد.

انواع دیگر ترمیم دریچه
از انواع دیگر ترمیم دریچه، استفاده از جراحی قلب باز می‌باشد. یک جراح ممکن است یک دریچه را با استفاده از روش‌های مختلفی ترمیم نماید:
• کومیسوروتومی یا برش محل چسبندگی‌ها، روشی برای بازکردن یک دریچه دچار تنگی می‌باشد. این روش با برش زدن بین لت‌های ضخیم شده یا بهم چسبیده دریچه انجام می شود، این برش‌ها در لبه‌های طبیعی لت‌ها که بهم چسبیده‌اند (موسوم به کومیسورها) ایجاد می‌شوند.
• در آنولوپلاستی (ترمیم حلقه دریچه)، یک دریچه دچار نارسایی با استفاده از یک وسیله حلقوی تقویت و ترمیم می‌شود. این وسیله حلقوی از سوراخ دریچه پشتیبانی کرده و باعث می‌شود که دریچه کاملا بسته شود. همچنین حلقه دریچه با استفاده از عمل جراحی نیز قابل ترمیم می‌باشد.
• بریدن قسمتی از لت‌ها و سپس دوختن بقیه بافت درهم دیگر نیز می‌تواند دریچه را قادر به بسته شدن مناسب نماید. بعضی اوقات می‌توان حفرات یا بریدگی‌های لت‌ها را وصله نمود.
• ترمیم عضلات پشتیبان (تاندون‌های طنابی یا کوردا تاندون‌ها)که پاره یا کشیده شده‌اند، ممکن است منجر به بسته شدن کامل لت‌ها شود.
• ممکن است برداشتن رسوب کلسیم لت‌های دریچه باعث بهتر بسته شدن دریچه‌ها گردد.
در مقایسه با تعویض دریچه، ترمیم دریچه انتخاب بهتری است. ترمیم دریچه نتایج طولانی‌مدت بهتری داشته و پس از آن عوارض بالینی مثل لخته‌شدن خون، کمتر رخ می‌دهد. اما اگر دریچه آسیب شدیدی دیده باشد و یا اگر در اثر رسوب کلسیم، دریچه فرسوده (دژنره) شده باشد دیگر نمی‌توان دریچه‌ها را ترمیم کرد. ممکن است بیماری تب‌روماتیسمی، حتی بعد از ترمیم دریچه نیز ادامه داشته باشد. گاهی اوقات درمان موفقیت‌آمیز نارسایی دریچه میترالی که در اثر بیماری سرخرگ کرونری ایجاد شده است، بدون تعویض دریچه غیرممکن است.

دریچه قلبی مکانیکی
دریچه‌های قلبی مکانیکی همانند دریچه‌های قلبی طبیعی در پاسخ به افزایش فشارخون در پشت دریچه باز می‌شوند و با کاهش فشارخون، دوباره بسته می‌شوند. مواد و شکل این دریچه‌های مکانیکی طوری طراحی شده‌اند که خون به آرامی از میان دریچه عبور نماید و خطر تشکیل لخته خون به حداقل برسد. ولی باید توجه داشت فردیکه دریچه مکانیکی دارد باید تا آخر عمر داروهای ضد تشکیل لخته خون را مصرف نماید.

تعویض دریچه
اگر امکان ترمیم دریچه وجود نداشته باشد، جراح می‌تواند دریچه قلب شما را بردارد و به جای آن یک دریچه مکانیکی یا زیستی (بیولوژیک) قرار دهد. دریچه مکانیکی از فلز و پلاستیک ساخته می‌شود؛ و دریچه زیستی (بیو پروتز) از بافت حیوانی یا انسانی تولید می‌شود. هر یک از این انواع دریچه‌ها معایب و مزایای خاص خود را دارند که شما و پزشک معالجتان باید آنها را در نظر بگیرید.
یکی از مزایای دریچه‌های مکانیکی دوام آنها می‌باشد. حتی اگر در یک فرد جوان کار گذاشته شوند ممکن است تا آخر عمر با او باقی بمانند. مدل‌های زیادی از این نوع دریچه‌ها وجود دارند. جراح قلب، ممکن است به خاطر نوع جراحی که قصد انجام آن را دارد، یک مدل خاص را به مدل‌های دیگر ترجیح دهد، ولی از نکته نظر شما این دریچه‌ها تفاوت‌های اندکی با هم دارند. با اینحال، احتمال لخته شدن خون در اطراف دریچه‌های مکانیکی زیاد است. یک لخته خون ممکن است، جلوی دریچه را گرفته و یا جدا شده و به قسمت‌های مختلف بدن انتقال یابد (مثل مغز، که منجر به سکته مغزی می‌شود). در نتیجه، هر فردی که دریچه مکانیکی دارد، باید تا آخر عمر وارفارین بخورد. وارفارین یک داروی ضد انعقاد می‌باشد. فردیکه وارفارین مصرف می‌کند باید به طور مرتب با آزمایش‌های PT-INR وضعیت انعقادی خون خود را کنترل نماید.
یک دریچه زیستی (بیولوژیک) برخلاف یک قلب پیوندی، یک بافت زنده نیست و معمولا مشکلات رد پیوندی به وجود نمی‌آورد. بافت طبیعی یک دریچه بیولوژیک استریل شده و به مواد نگه‌دارنده آغشته می‌شود. دریچه‌های بیولوژیک انواع متعددی دارند: دریچه یک حیوان (زنوگرافت یا هتروگرافت) که معمولا از دریچه آئورت خوک ساخته می‌شود؛ دریچه قلب یک انسان مرده ( آلوگرافت)؛ و به ندرت دریچه خود فرد (اتوگرافت) برای مثال، دریچه ریوی از سمت راست قلب به منظور تعویض با دریچه آئورتی در سمت چپ برداشته می‌شود (سپس دریچه ریوی با یک دریچه مصنوعی جایگزین می‌شود) این عمل به عمل Ross معروف است.
مزیت اصلی یک دریچه زیستی (بیولوژیک) این است که کمتر باعث ایجاد لخته خونی می‌شود. ممکن است بعد از عمل جراحی لازم باشد که تا چندین هفته یا چندین ماه وارفارین مصرف کنید، اما مصرف وارفارین در این حالت دایمی نیست مگر آنکه به علت دیگری مصرف آن تحت نظر پزشک ادامه یابد. با اینحال، دریچه‌های زیستی (بیولوژیک) به اندازه دریچه‌های مکانیکی مستحکم نمی‌باشند و به احتمال زیاد با گذشت زمان دچار رسوب کلسیم خواهند شد. ممکن است لازم باشد که دریچه‌های حیوانی بعد از 10 تا 15 سال (یا حتی زودتر درکودکان یا افراد جوان) تعویض شوند. دریچه‌های انسانی دوام بیشتری دارند، اما مانند دریچه‌های حیوانی به راحتی در دسترس نمی‌باشند.
معمولا از یک دریچه مکانیکی در یک فرد زیر70 سالی که می‌تواند بطورمرتب داروی ضد انعقاد (وارفارین) مصرف کند بدون اینکه برایش مشکلی به وجود بیاید، استفاده می‌شود. یک دریچه زیستی(بیولوژیک) ممکن است گزینه خوبی برای سالمندان (بویژه اگر فرد سالمند نتواند مصرف ضد‌انعقادها را تحمل کند) یا زنانی ‌باشدکه قصد دارند حامله شوند (چون مصرف ضدانعقادها در طول حاملگی خطرناک است).
خطرهای جراحی تعویض دریچه به سن، وضعیت کلی قلب و سایر شرایط پزشکی بستگی دارند. بعد از یک عمل موفقیت آمیز، ممکن است بتوانید به سطح طبیعی زندگی و فعالیت بدنی خود بازگردید. یک دریچه مصنوعی قلب ممکن است دچار اندوکاردیت ‌عفونی شود، لذا باید قبل از مبادرت به انجام هرگونه عمل دندان‌پزشکی یا سایر اعمال جراحی، آنتی‌بیوتیک مصرف نمایید.

نحوه انجام عمل تعویض دریچه
اگر تصمیم گرفتید که اقدام به انجام عمل ترمیم یا تعویض دریچه قلب نمایید، باید زمان انجام عمل را به همراه پزشک تعیین کنید تا عمل جراحی در بهترین زمان ممکن انجام شود (بجای اینکه بصورت اورژانسی انجام شود). مانند هر جراحی دیگری، همه سوالات و نگرانی‌های خود را با پزشک متخصص داخلی قلب و جراح قلب خود در میان بگذارید. حتماً آنها را در جریان داروهای مصرفی خود از جمله داروهای بدون نسخه مانند آسپرین بگذارید. اگر سیگار می‌کشید، پزشک به شما توصیه خواهد کرد که از 2 هفته قبل از جراحی آنرا ترک نمایید (ترک سیگار6 هفته قبل از جراحی بهتر است)، چرا که استعمال سیگار ممکن است منجر به بروز مشکلاتی در طی جراحی از جمله تشکیل لخته خون و مشکلات تنفسی شود.
شما در روز قبل از عمل جراحی یا صبح روز عمل جراحی در بیمارستان پذیرش خواهید شد. چون عوارض بی‌هوشی عمومی با شکم خالی کمتر می‌باشد، به شما گفته می‌شود که از نیمه شب قبل از عمل جراحی چیزی نخورید (اگر چیزی خورده‌اید حتماً به پزشکتان اطلاع دهید). ممکن است قبل از عمل جراحی از قفسه سینه شما با استفاده از اشعه ایکس عکس‌برداری شود و آزمایش‌های خونی، آزمایش‌های ادرار و یک نوار قلب بعمل آید. سپس یک داروی آرام‌بخش ملایم تزریق می‌شود تا قبل از ورود به اتاق عمل احساس آرامش کنید. سینه شما شسته و ضدعفونی شده و در صورت لزوم اصلاح می‌شود.
سپس به بازوی شما بی‌حس کننده موضعی تزریق خواهد شد تا بازویتان بی‌حس شود و سپس یک راه وریدی برای تزریق داروهای بی‌هوشی عمومی و سایر داروها و سرم‌های لازم تعبیه خواهد شد. پس از آنکه کاملا بی‌هوش شدید، یک لوله در درون نایتان قرار خواهد گرفت تا شما را به ونتیلاتور (دستگاه تنفس مکانیکی) وصل کند و یک لوله دیگر وارد بینی شما می‌شود و از آنجا وارد مری و از مری وارد معده می‌شود تا گاز و مایعات اضافی معده را دفع کند. یک سوند وارد مجرای ادراری شما خواهد شد که از آنجا به مثانه می‌رود تا ادرار را در حین عمل و دوران نقاهت پس از عمل جمع‌آوری کند.
استخوان جناغ شکافته می‌شود تا قلب شما در معرض دید قرار بگیرد. یک دستگاه قلبی-ریوی  کار قلب و ریه‌های شما را در طول جراحی به عهده خواهد گرفت و بنابراین در طول عمل جراحی قلب شما هیچ حرکتی نخواهد داشت. به شما داروهای ضدانعقاد تزریق می‌شود تا از لخته شدن خون جلوگیری شود.
بسته به وسعت جراحی، عمل جراحی 2 تا 4 ساعت به طول خواهد انجامید. بعد از اتمام ترمیم یا تعویض دریچه، قلبتان دوباره به کار خواهد افتاد و دستگاه قلب-ریه از شما جدا خواهد شد. بیشتر افراد 1 تا 3 روز را در بخش مراقبتهای ویژه پزشکی (ICU) می‌گذرانند و حدود یک هفته در بیمارستان بستری می‌شوند.
ممکن است پس از جراحی، بهبود دریچه شما ماه‌ها طول بکشد، چون تا استخوان جناغ دوباره جوش بخورد و قلبتان خودش را تطبیق دهد، ماه‌ها زمان لازم است. پزشک انجام فعالیت جسمانی را به شما توصیه خواهد کرد و ممکن است یک برنامه بازتوانی قلبی را برای شما پیشنهاد کند. ممکن است بعد از 1 تا 4 ماه بتوانید به سرکارتان برگردید. زمان بازگشت به کار به نیازهای جسمانی شغل شما وابسته است. اگر دریچه مکانیکی داشته باشید، ممکن است لازم باشد که از داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین استفاده نمایید.
برخی از افراد که دارای دریچه‌های مکانیکی هستند، ممکن است گاهی یک صدای کلیک مانند را در سینه خودشان بشنوند. این صدای کلیک مانند، صدای کار کردن دریچه جدید است. این صدا کاملا طبیعی است و حتی استدلال می‌شود که دال بر درست کارکردن دریچه است.
عمل ترمیم یا تعویض دریچه با موفقیت همراه است. نارسایی دریچه جدید، امر نادری است، اما اگر علایم نارسایی دریچه (علایمی که قبلاً شرح داده شدند) را احساس کردید، بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین باید گوش به زنگ علایم عفونت مانند تب، ضعف، دردسینه و تنگی نفس نیز باشید. ممکن است اندوکاردیت عفونی، همانطوریکه دریچه‌های طبیعی را درگیر می‌کند، دریچه‌های مصنوعی را نیز درگیر سازد.

جراحی کمتر تهاجمی دریچه
در برخی از مراکز پزشکی ویژه، جراحان با ایجاد برش‌های کوچکتر، جراحی‌های کمتر تهاجمی دریچه قلب را انجام می‌دهند. ممکن است در این نوع جراحی از سرخرگ‌های بزرگ قسمت‌های پایینی بدن برای اتصال فرد به دستگاه قلبی-ریوی استفاده شود. فرد زمان کمتری را در بیمارستان سپری می‌کند و دوران نقاهت نیز کمتر بوده و عمل جراحی نیز درد کمتری دارد. این روش‌های کمتر تهاجمی که هنوز در حال تکامل می‌باشند، در افراد دچار آسیب‌های شدید دریچه‌ای، و یا نیازمند بیش از یک جراحی دریچه‌ای و یا دارای تصلب‌شرایین (آترواسکلروز) و یا افراد چاق امکان پذیر نمی‌باشند.

قرص وارفارین
آن دسته از بیمارانی که دریچه آنها از نوع فلزی است جهت جلوگیری از ایجاد لخته خون باید قرص وارفارین مصرف کنند. مصرف نکردن آن بیماران را با مشکلات بسیار حاد و جدی روبرو خواهد کرد.
درصورتیکه نوع دریچه خوکی یا انسانی باشد نیازی به مصرف وارفارین نیست مگر آنکه ریتم قلب نامنظم باشد. البته در دریچه های خوکی هم در چند ماه اول بعد از عمل، مصرف وارفارین لازم است (تحت نظر پزشک معالج)
این قرص با تاثیر برروی یک سری از فاکتورهای انعقادی خون، زمان انعقاد آن را افزایش می‌دهد. تاثیر این دارو را آزمایشی بنام زمان پروترومبین (PT ) و نسبت بین المللی (INR ) تعیین می‌کند.

آزمایش پی تی PT
مقدار طبیعی PT بین 13-12 ثانیه است. اما در کسانی که تعویض دریچه شده‌اند و وارفارین مصرف می‌کنند بین 25 -18 ثانیه (براساس نوع محل و تعداد دریچه) تنظیم می‌گردد .

آزمایش آی ان آر INR
مقدار طبیعی آن 1 می‌باشد . در مصرف کنندگان وارفارین بین 5/3 – 2 تنظیم می‌گردد . البته بر اساس نوع، محل و تعداد دریچه در افراد مختلف فرق می‌کند.
تا زمانیکه در بیمارستان بستری هستید روزانه یکبار باید آزمایش PT-INR انجام شود تا مقدار لازم قرص وارفارین مشخص شود. پس از ترخیص، دو روز و سپس یک هفته و بعد 2 هفته و در صورت کنترل آن و مشخص شدن مقدار قرص وارفارین ، ماهی یک بار انجام این آزمایش کافی است . البته در بعضی از بیماران انجام مکرر این آزمایش با نظر پزشک معالج لازم است. پس از هر بار آزمایش مقدار PT-INR را به اطلاع پزشک معالج خود برسانید .
مصرف طولانی مدت وارفارین در صورتیکه بطور منظم با انجام آزمایش خون همراه باشد و قرص وارفارین بر اساس جواب PT-INR تجویز شود و میزانPT-INR کنترل گردد هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما اگر PT-INR را کنترل نکنید و مقدار آن از حد مجاز بالاتر رود و کماکان مقدار وارفارین نیز تغییری نکند و کاهش نیابد، دچار خونریری‌های مختلف می‌شوید و در صورتیکه PT-INR کمتر از حد لازم باشد ، امکان لخته شدن دریچه مصنوعی وجود دارد.

برخی از داروهایی که باعث افزایش PT- INR می شوند عبارتند از:
آسپرین - بروفن - ایندومتاسین - مفنامیک اسید - داروهای ضد قند - سایمتدین - آلوپرینول- کلوفیبرات - جم فیبروزیل - هپارین - ایزونیازید - متی مازول - مترونیدازول - مصرف مشروبات الکلی - کلرامفنیکل - اریترومایسین - دانازول - دیازوکساید - دکستروتیروکسین - گلوکاگون - هپارین - واکسن انفولولانزا - کتوکونازول - مپریدین - متوتروکساید - متیل دوپا - نالیدیکسیک اسید - نفیدیپین یا آدالات - فنیل بوتازون - کینیدین - استرپتوکیناز - هورمونهای تیروئید - وراپامیل - ویتامین A - ویتامین E

برخی از داروهایی که باعث کاهش PT- INR می شوندعبارتند از:
قرص های ضد بارداری - کاربامازپین - شربت معده - سیگار- ویتامینk -قرص‌های ادرارآور- کلروبوتانول- کولسلیرامین- ریفامپین- استروژنها- داروهای‌ملین

نکات قابل توجه حین مصرف قرص وارفارین
1. مقدار مصرف دارو بستگی به نظر پزشک شما دارد . پس خودسرانه مقدار آنرا کاهش یا افزایش ندهید .
2.از آنجایی که مقدار مصرف دارو در اشخاص مختلف ، متفاوت است هیچگاه مقدار مصرفی خود را به دیگری توصیه نکنید.
3.دارو را همیشه در ساعت معینی از روز مصرف کنید . بهتر است عصرها باشد.
4.دارو را دور از دسترس اطفال نگهدارید.
5. دارو را در ظرف شیشه ای و بدور از نور، رطوبت و گرما نگهدارید.
6.قرص وارفارین را با معده خالی مصرف کنید تا بهتر جذب شود.
7.درصورتیکه احتمال فراموش کردن مصرف دارو را می دهید حتما به یک نفر از اعضاء خانواده بسپارید تا شما را یادآوری کند.
8.درصورتیکه مصرف دارو را در یک روز فراموش کردید به محض متوجه شدن در همان روز، دارو را مصرف کنید. اما اگر روز بعد متوجه شدید، مقدار آنرا 2 برابر نکنید. حتما فردای آنروز PT-INR را چک کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
9.در صورت مصرف هرگونه دارو همزمان با وارفارین حتی قرصهای ویتامین حتما با پزشک خود مشورت کنید. (مصرف همزمان وارفارین با ویتامین K مجاز نیست)
10.هنگام کار با وسایلی که ممکن است موجب جراحت ، زخم و خونریزی شوند، احتیاط لازم را بعمل آورید و به خاطر داشته باشید که در صورت بریدگی، خون شما دیرتر از زمان عادی بند می آید.
11.کارت شناسایی خود را همیشه همراه داشته باشید. ( کارتی که نوع بیماری - نوع عمل جراحی و نوع دریچه در آن ذکر شده باشد. )
12.همزمان با مصرف وارفارین از قرص آسپرین و بروفن بعنوان مسکن استفاده نکنید.
13.در صورت بروز تب- ابتلا به بیماری خاص - تغییر در رژیم غذایی مانند دیابت و بطور کلی‌ بروز ‌هر ‌اتفاق جدیدی ‌را به ‌پزشک خود‌ یا هر پزشک قابل دسترس دیگری اطلاع دهید.
14.علایم ‌هشداردهنده افزایشPT-INR که با بروز آن‌ به ‌پزشک خود‌ باید ‌مراجعه کنید:
• خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن
• وجود مدفوع سیاه رنگ
• خونریزی زیر جلدی
• کبودی بی دلیل روی پوست
• خونریزی بی دلیل از بینی
• خونریزی شدید و غیر طبیعی در دوران قاعدگی
• درد یا تورم شکم
• پیدایش خون در ادرار
• یبوست شدید
• سرفه یا خلط خونی
• سرگیجه
• سردرد شدید مداوم
• درد ، سفتی یا تورم مفاصل
• استفراغ خونی
• نکته : کسانیکه قرص آهن یا فروسولفات مصرف می‌کنند نیز رنگ مدفوعشان سیاه رنگ می‌شود که نشانه خونریزی داخلی نیست.
15.بصورت دوره ای هر 6 ماه یکبار آزمایش ادرار و مدفوع بدهید.